Józef Czapski, TRZY POSTACIE NAD MORZEM

16,0 x 23,2cm - akwarela, flamaster, kolaż, papier O istotnym znaczeniu rysunku w twórczości Józefa Czapskiego, pisał Wojciech Zmorzyński: Para w kawiarni, samotny mężczyzna na stacji metra, kobieta w kościele - zobaczone i błyskawicznie odnotowane na kartkach szkicownika. Notował na gorąco, wręcz reportersko, zatrzymując w nieruchomym kadrze nagłe olśnienia, nadając im znamiona trwałości. Używał flamastrów, kredek, ołówków, zdaje się wszystkiego, co miał pod ręką (...). Rysunek nie był dla Czapskiego tylko ćwiczeniem ręki, lecz przede wszystkim sposobem zapisania pierwszej wizji, początkiem procesu psychicznego, prowadzącego przez pogłębienie przeżycia do malarstwa olejnego. Rysunek był punktem wyjścia dla pracy w oleju, często zawierał pisemną informację o kolorystyce obrazu (W. Zmorzyński, Widzenie życia, kat. wyst., MN Gdańsk 2000, s. 9).

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite)

Józef Czapski (Praga 1896 - Paryż 1993) - malarz, rysownik, pisarz i publicysta; początkowo studiował prawo, później w 1918 kształcił się w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Przerwał studia, by na polecenie polskich władz wojskowych udać się do Rosji w poszukiwaniu zaginionych oficerów polskich.

W 1920 uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1923-1924 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1924 wraz z grupą uczniów Józefa Pankiewicza, tworzących tzw. Komitet Paryski, wyjechał na dalsze studia do Paryża, gdzie przebywał do roku 1931. Po powrocie do kraju uczestniczył w wystawach kapistów, m.in. w warszawskim Instytucie Propagandy Sztuki. Uczestnik kampanii wrześniowej, więzień m.in. obozu w Starobielsku; uwolniony z niewoli wstąpił do armii Andersa i w latach 1941-1942 prowadził poszukiwania oficerów i żołnierzy uwięzionych i zaginionych w ZSRR.

Po 1944 stale mieszkał w Maisons-Laffitte pod Paryżem. Był jednym z założycieli miesięcznika „Kultura”. Jako pisarz opublikował, m.in. Wspomnienia starobielskie, Na nieludzkiej ziemi oraz liczne eseje o sztuce. Malował pejzaże, martwe natury, wnętrza, rzadziej także portrety. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych obrazy i rysunki artysty były kilkakrotnie prezentowane na wystawach w Krakowie, Warszawie, Poznaniu.

Jego malarstwo - początkowo bliskie szkole Pankiewicza, później bardzo indywidualne i ekspresyjne - szerzej przedstawia album autorstwa przez Joanny Pollakówny (Czapski, Warszawa 1993).