| Ewaryst Zbąski (1825-1891) Bitwa pod Grunwaldem Plakieta, oryginał XIXw. Miedziana plakieta przedstawiająca centralny kadr Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki namalowanej w latach 1875-1878, obecnie eksponowanej w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Sygnowana w lewym dolnym rogu nazwiskiem artysty Oprawa współczesna For. ca w świetle ramy: 27,5x11, 5 cm , rama: 23x38 cm Na odwrocie oprawione dwa odręcznie spisane dokumenty wyjaśniające pochodzenie i losy plakiety: 1. Kłodzko 30.06.1954 r.: „Pamiątka po śp. Leonie Kwaśnickim insp. szkol. w Grzybowie. Otrzymał wnuk Stanisław Kwaśnicki i ofiarowuje synowi swemu czyli prawnukowi Leona- Tadeuszowi Kwaśnickiemu. 2. Kraków 17 lipca 1910 – Czcigodnemu Druhowi Prezesowi na pamiątkę Zlotu Grunwaldzkiego ofiarowują uczestnicy – szereg podpisów. O Zlocie Grunwaldzkim: „Ten wielotysięczny zjazd młodzieży z kraju i zagranicy, masowy pokaz gimnastyczny stanowił ważną cezurę w polskim ruchu niepodległościowym. Stanowił okazję do ukazania siły i masowości ruchu "sokolego" oraz zaakcentował potrzebę stworzenia bardziej zmilitaryzowanej formuły pracy i służby. Towarzyszące temu uniesienie patriotyczne, jakie stało się udziałem tysięcy uczestników zlotu, zostało przez nich przeniesione w teren, docierając do najdalszych zakątków ziem polskich i na emigrację. W szerszej skali pojawiła się gotowość do czynu wojskowego, do uaktywnienia w tym kierunku życia gimnazjalnego, studenckiego i społecznego, do stopniowego podejmowania działań na rzecz niepodległości. Nie jest bowiem przypadkiem, że niedługo potem 1 października 1910 r., ludzie skupieni wokół czasopisma młodzieżowego "Zarzewie" utworzyli tajną Armię Polską, a 1 grudnia zostały zalegalizowane Towarzystwo Sportowo-Gimnastyczne "Strzelec" w Krakowie i Związek Strzelecki we Lwowie. W 1912 r. doszło do połączenia tych dwóch organizacji pod komendą Józefa Piłsudskiego, który wdrożył system intensywnego szkolenia strzelców. W jego zamyśle mieli oni stanowić podwaliny narodowych sił zbrojnych w obliczu zbliżającej się wojny. Odegrały one znaczącą rolę w przygotowaniach do odzyskania przez Polskę niepodległości, podejmowanych jeszcze przed wybuchem I wojny światowej, by następnie uczestniczyć, głównie w szeregach Legionów Polskich, w bitwach na frontach tej wojny.” O plakiecie: „Tablica z Grunwaldem przyciąga wzrok nie tylko wirtuozerską techniką wykonania, lecz także dokładnym oddaniem każdego elementu sceny, w której widzimy postać Księcia Witolda triumfującego w geście zwycięstwa, trzymającego w podniesionej do góry ręce miecz i tarczę. Warto zauważyć, że mimo niewielkich rozmiarów, plakieta uchwyca znaczące momenty tej ważnej bitwy w historii Polski. Oryginalne dzieło autorstwa Ewarysta Zbąskiego (1825-1891), warszawskiego rzeźbiarza, ozdobione jest podpisem autora w lewym dolnym rogu, co świadczy o jego autentyczności. Plakieta ta powstała w ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku w Polsce, co czyni ją zarówno wyjątkowym przykładem sztuki późnego XIX wieku, jak i obiektem związanym z ważnym wydarzeniem w historii kraju.” |
