Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885 Warszawa - 1939 Jeziory na Polesiu), Portret męski, 16 X 1931 r.

pastel, papier, 65,3 × 50,3 cm
sygn. i opisany p. d.: NP / 8m / 16/X /Witkacy / 1931 / (T.E.)
po konserwacji
Wieloletni depozyt w Muzeum Narodowym w Krakowie (od 1961 r.).

Opisywany:
Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885–1939. Katalog dzieł malarskich, oprac. Irena Jakimowicz przy współpracy Anny Żakiewicz, Muzeum Narodowe, Warszawa 1990, s. 123, poz. 1540.

Pochodzenie:
Kolekcja Jana Leszczyńskiego
Kolekcja prywatna, Polska

Prezentowany na aukcji Portret mężczyzny Stanisława I. Witkiewicza pochodzi z kolekcji Jana Leszczyńskiego, należącego do grona najbliższych uczniów i przyjaciół Witkacego. Młodszy od niego 20 lat, ziemianin, po wojnie profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor ważnej rozprawy o filozofii Witkiewicza Filozof metafizycznego niepokoju. Prowadzone na przestrzeni kilkunastu lat „rozmowy istotne" (głównie w czasie pobytów Leszczyńskiego w Zakopanem) zaowocowały wspólną z Witkacym pracą filozoficzną zatytułowaną Spór o monadyzm. Dwugłos polemiczny. To Leszczyński uratował przed niechybnym zniszczeniem w powstaniu warszawskim pozostałą resztkę rękopisów Witkacego (wydobywając je z piwnicy domu, w którym mieszkała w Warszawie żona Witkacego). Łączyła też Leszczyńskiego z Witkacym, oprócz długich rozmów i wymiany myśli filozoficznej, również miłość do tej samej kobiety Janiny Inki Turowskiej, co sam Witkiewicz sportretował w swojej ostatniej powieści Jedyne wyjście.
W swoim wspomnieniu o Witkiewiczu Leszczyński pisał: „Poza bliskim stosunkiem przyjaźni właśnie ta dziedzina [filozofia] łączyła mnie z Witkiewiczem najbliżej i najsilniej. Toteż kilkanaście lat bliskiego współżycia stało zawsze pod znakiem filozoficznych zmagań - nieustającej polemiki, bardzo intensywnej i nieraz nawet gwałtownej".